Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir
Yaygın anksiyete bozukluğu, bireylerin görünen, bilinen bir sebep yok iken devamlı olarak endişeli olması, kötü şeylerin başına geleceği beklentisi içerisinde olması ve her olayın en kötü yönünü görerek kaygılanmasıdır. Bireylerin duydukları bu kaygı, olumsuz bir durum karşısında her insanın duyduğu kaygı, korku, endişe duygularından farklıdır.
Burada duyulan kaygı aşırı derecelerdedir ve esasen kaygı duyulması için bir neden yoktur. Ancak yaygın kaygı bozukluğu olan bireyler her an başlarına olumsuz bir olay, bir felaket geleceğini düşünerek korku ve kaygı içerisinde yaşarlar.
Yaygın anksiyete bozukluğu olan bireylerin kaygılandıkları konular genellikle sağlık, aile veya para ile ilgilidir. Örneğin bireyler sürekli olarak bir hastalığa yakalanacaklarını düşünerek kaygılanırlar veya iş hayatları kötü gidecek ve işlerinde başarısız olacaklar diye endişe içinde yaşarlar.
Her 100 kişiden 5-6’sında görülmektedir ve bu rahatsızlığı yaşamın her safhasında ortaya çıkabilir. Her yaştan ve her cinsiyetten kişide görülebilen yaygın kaygı bozukluğu, yaşlanmaya bağlı olarak kaygı duyma oranı daha da arttığı için yaşlılarda daha sık görülmektedir.
Yaygın anksiyetesi olan bireyler, aslında kaygı duyulacak bir durum olmadığını, abartılı, aşırı tepki gösterdiklerini bilseler bile kendilerine engel olamazlar ve kaygı duymaya devam ederler.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri
Yaygın anksiyete bozukluğu, bireylerde en belirgin şekilde önlenemez ve aşırı kaygı olarak belirti göstermektedir. Fiziksel ve psikolojik birçok belirtileri olan yaygın kaygı bozukluğunun belirtileri şöyledir;
- Nedeni olmayan yoğun ve aşırı kaygı, endişe
- Kaygılanacak bir şey olduğu bilinmesine rağmen kaygı duygusunun engellenememesi
- Kaygı duyulmasına neden olan durumlardan kaçınma
- Konsantrasyon bozukluğu ve dikkat dağınıklığı
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
- Titreme
- Terleme
- Kas ve baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi
Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedenleri
Yaygın anksiyete nedenleri tam olarak bilinmeyen bir kaygı bozukluğudur. Bu konu üzerinde araştırma yapan uzmanlar yaygın kaygı bozukluğunun, genetik aktarım, çevresel faktörler, biyolojik faktörler ve kişilik yapısı etkilidir.
Yaygın anksiyete bozukluğuna neden olan faktörlerden biri genetik aktarımdır. Ailesinde özellikle de 1. derece akrabalarında kaygı bozukluğu rahatsızlığı bulunan bireylerde yaygın kaygı bozukluğu görülme riski diğer kişilere göre çok daha fazladır.
Yaygın anksiyetinin nedenlerinden bir diğeri de biyolojik etkenlerdir. Beyinde salgılanan seratoninin salınımında dengesizlik olması ve sinir uçlarının doğru iletim yapamaması yaygın kaygı bozukluğunun görülmesine neden olmaktadır.
Kaza, ölüm, taciz, boşanma gibi travmatik olaylar bireylerde yaygın kaygı bozukluğu görülmesine neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra bireylerin kaygı duymaya yatkın evhamlı bir kişilik yapısının olması da yaygın kaygı bozukluğu görülmesine neden olmaktadır.
Yaygın Kaygı Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?
Yaygın kaygı bozukluğu tanısı konulabilmesi için DSM-5 kriterleri;
- Altı ay içerisinde haftanın birçok gününde durumlar ve olaylar karşısında aşırı kaygı duymak
- Kaygı duygusunu kontrol etmekte güçlük çekmek
- Kaygı durumunun kontrol edilememesi ve bu kaygı durumu neticesinde ortaya çıkan fiziksel belirtiler sonucunda iş ve okul
- hayatına konsantre olamamak, sosyal ilişkilerde olumsuzluklar yaşamak
- Bir maddenin etkisi veya başka bir psikolojik veya fiziksel sorunun etkisi olmaksızın nedensiz yere kaygı duymak
Yaygın Anksiyete Bozukluğu Tedavisi
Yaygın anksiyete bozukluğu, ilaç tedavisi, psikoterapi, gevşeme terapisi gibi pek çok farklı yöntem ile tedavi edilebilmektedir. Bu rahatsızlığın tedavisinde en sık kullanılan yöntem ise psikoterapidir. Özellikle bilişsel davranışçı terapi, yaygın kaygı bozukluğu tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Bilişsel davranışçı terapi, kaygı duygusuyla başa çıkmayı ve bu duyguları olumlu duygular ile değiştirmeyi, kaygı duymaya sebep olan durumlar ile başa çıkmaya hedeflemektedir.
Psikoterapiye ek olarak kullanılan yöntem ise ilaç tedavidir. Sıklıkla antidepresan ve antisitolitik ilaçların kullanıldığı bu tedavi yönteminde kaygı ve korku hissinin azalması ve daha dingin bir ruh haline ulaşılması hedeflenmektedir. Yaygın kaygı bozukluğu tedavisinde kullanılan ilaçların bağımlılık yapma gibi bir yan etkisi bulunmamaktadır.
Yaygın kaygı bozukluğu tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem ise gevşeme terapisidir. Bu terapi yöntemi kaygı ve korku duygularının azaltılması ve daha huzurlu bir duygu durumuna sahip olmak içine etkili bir yoldur. Bu terapi yöntemine ek olarak meditasyon ve yoga gibi uğraşlarda yaygın kaygı bozukluğunun etkilerinin azaltılması için yararlıdır.