EMDR

EMDR, depresyon, panik atak, travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik sorunlarda kullanılan kısa süreli psikoterapi yöntemlerindendir. EMDR, İngilizce adıyla Eye Movement Desensitization and Reprocessing (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) olarak adlandırılan bir psikoterapi yönteminin kısaltmasıdır. EMDR terapisinin hem kısa sürede hem de kalıcı ve etkili terapi olmasının nedeni birçok psikoterapi yöntemini sistematik bir alt yapı içerisinde kapsayan kompleks bir terapi olmasından kaynaklanmaktadır. EMDR terapisinde bilişsel davranışçı, yaşantısal, fizyolojik ve etkileşimsel terapi yaklaşımlarından yöntemler kullanılmaktadır. Terapi sürecinde sadece düşüncelere değil aynı zamanda da duygular ve beden duyumuna odaklanan bir terapi olması onu hem diğer terapilerden ayırmakta hem de güçlü kılmaktadır.

Beyin fizyolojik temelli bir sistemle her yeni deneyim aracılığı ile kendisine ulaşan bilgiyi işler ve işlevsel hale getirir. Duygu düşünce bedensel duyum imge ses ve koku gibi bilgiler işlenip ilişkili anı ağlarına bağlanarak bütünleşir, bu deneyimle öğrenme gerçekleşir.

Doğal afetler, büyük kazalar, kayıplar, savaş, taciz, tecavüz gibi önemli travmaların yanı sıra, başta çocukluk çağı olmak üzere her yaşta yaşanan ve etkisi travmatik olan her tür yaşantı (EMDR bireyin baş edemediği ve bireyi rahatsız eden durumu bir travma olarak kabul eder) günlük hayatta aile, okul, iş çevresinde yaşanan olumsuz olaylar, şiddete maruz kalmalar, aşağılanmalar, reddedilmeler, ihmal ve başarısızlıklar işlenememiş anılar arasında yer alabilirler. EMDR’ye göre rahatsızlıkların, olumsuz duygu, düşünce, davranış ve kişilik özelliklerinin arkasında uyum bozucu, işlev bozucu, işlenmeden ve izole bir şekilde depolanmış bu tür anılar yatar.

Kişinin kendisi ile ilgili olumsuz inançları, olumsuz duygusal tepkileri (başaramamaktan korkma) ve olumsuz somatik tepkileri (işe başlamadan önceki gece karın ağrısı) problemin kendisi değil, semptomları ve bugünkü dışavurumlarıdır. Bu olumsuz inanç ve duygulara yol açan işlenmemiş anılar şimdiki zamandaki olaylar tarafından tetiklenmektedir. EMDR terapisi sonrasında danışan artık rahatsız olmaz ve anıyı yeni ve sağlıklı bir perspektiften görür.

EMDR kısa süreli terapiler grubundadır ve seansların süresi danışana ve danışanın yaşamış olduğu onu rahatsız eden duruma bağlı olarak değişmektedir. Yapılan araştırmalarda hem etkili hem de kalıcı olduğunu göstermektedir.

EMDR şu problem türlerinde özellikle etkili olmaktadır;

• Cinsel Taciz, Tecavüz,
• Fiziksel Şiddet,
• Psikolojik Şiddet, Duygusal İstismar,
• Doğal Afetler,
• Aldatılma, Aldatma, Terkedilme vb.
• Kompleks Travma ve Buna Bağlı Kişilik Sorunları
• Depresyon,
• Kaygı Bozuklukları (Panik bozukluk, Yaygın Kaygı Bozukluğu, Obsesif Kompulsif Bozukluk vb.)
• Fobiler ve Korkular (Sosyal Fobi, Yükseklik Korkusu, Uçak Korkusu, Agorafobi vb.)
• Uzun Süren Yas,
• Kendilik Değer ve Özgüven Problemleri,
• Öfke ve Stres Yönetimi,
• Psikolojik Kökenli Fiziksel Rahatsızlıklar (Baş Ağrısı vb.),
• Kilo Kontrolü ve Yeme Bozuklukları,
• Beden Algısı Bozuklukları,

EMDR terapisi ile sadece semptomlar ortadan kalkmaz. Yeni bakış açısının kazandırdığı pozitif inançlar ve olumlu duygular kişinin kendisine, ilişkilerine, dünyaya bakışını da olumlu yönde değiştirip kişisel gelişim sağlar.

EMDR Nedir ? (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)

EMDR, "Göz Hareketiyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme" anlamına gelmektedir. EMDR tedavisi 1987 yılında Frencine Shapiro, göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin şiddetini azaltabildiğini tesadüfen keşfetmesi, EMDR'nin gelişimine yol açtı. Dr. Shapiro bu etkiyi travmaya maruz kalmış kişiler üzerinde bilimsel olarak inceledi ve tedavide sağlanan başarıyı gösteren çalışmasını yayınladı (Journal of Traumatic Stress, 1989).

EMDR terapisi nasıl bir tedavi yöntemidir?

EMDR terapisi destekleyici, bir o kadar da rahatlatıcı bir yöntemdir. Bu yöntem ilk olarak zihinsel travma geçirmiş insanlar için geliştirilmiştir. Yani EMDR terapisi yaşadığımız ve etkisinden kurtulamadığımız rahatsız edici olay, anı ve huzursuzlukları anlamlandırarak etkisinden çıkmamızı ve rahatlamamızı sağlayan bir yöntemdir.

EMDR neyi amaçlar?

EMDR terapisi; kişinin kendi kendini iyileştirme gücünü, olgunlaşma için doğal bir sürücü ve doğuştan bir eğilim olarak varsayar. Bu anlamda terapist, yardım alan kişilerin kendi kendini iyileştirme gücünü aktif edebilir.

EMDR kimler üzerinde uygulanabilir?

EMDR terapisi temel olarak travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) olan kişiler, depresyon veya panik ataklarla mücadele eden kişilerde kullanılır.

EMDR hangi sorunlarımızı tedavi eder?

• Yas ve Kayıp ile İlgili Problemler
• Panik Atağı /Panik Bozukluk
• Yeme Bozuklukları
• Sınav Kaygısı
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu
• Özgüven İle İlgili Problemler
• Performans problemleri
• Fiziksel, Duygusal, Cinsel Taciz

EMDR, bu tür izole anıların işlenmesini sağlayan fizyolojik temelli bir terapidir.
EMDR tedavisi TSSB için etkili bir tedavi midir?
EMDR terapisi, etkili bir travma tedavisi olarak kabul edilir ve dünya çapında hem yerel hem de uluslararası kuruluşların uygulama kılavuzlarında tavsiye edilir.
EMDR terapisi bağımlılıkta nasıl uygulanır?
EMDR terapisinde öncelikle kişinin bağımlılık öncesi travmaları ele alınıp onlara karşı duyarsızlaşması sağlanır, onların değişimini gerçekleştirir. Böylece kişinin bellek zemini düzeltilmiş olur. Danışan bağımlılık davranışının azaltılması için güçlendirilmiş olur. Bazen bağımlılık yaşanan travmaya karşı bir kalkan görevi görebilir, sorunu (rahatsız edici işlenmemiş anın) ortadan kaldırdığınızda kalkana ihtiyaç duyulmayabilir.

EMDR terapisinde hangi teknikler kullanılır?

Terapist, parmağını sağa ve sola hareket ettirerek danışanın gözleriyle takip etmesini ister ya da dikkatin bir yönden diğer bir yöne aktarılmasını sağlayan çeşitli aletler de kullanılabilir. EMDR süreci danışanın negatif duygularının yerini yeni bir pozitif duygulara bırakması ile devam etmesi beklenir. EMDR bir hipnoz yöntemi değildir ve danışan terapi boyunca uyanık ve bilinçlidir.

EMDR uygulanma süresi nedir?

EMDR terapi literatüründe “kısa süreli terapiler” grubunda yer alır. Her danışanın deneyimleri ve kendi değerleri farklı olduğu için süreçler arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır. Dört ile yedi seanstan sonra danışanların %83-90'ında travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tanısının ortadan kaldırıldığını belirtmişlerdir.

EMDR tedavisi tüm klinik bozukluklara uygulanır mı?

Hayır. EMDR terapisi, travmatik anılar için bir tedavi olarak geliştirilmiştir ve araştırmalar, bunun TSSB tedavisinde etkinliğini göstermiştir. Destekleyici özelliğinden yararlanılabilir ama tedavi için kullanılabilecek tek terapi yöntemi olarak kullanılması tavsiye edilmez.

Çocuk ve ergenlere EMDR terapisi uygulanabilir mi?

EMDR çocuklara ve ergenlere de uygulanabilir. Terapist, çocuk ve ergen çalışmasında yetişkin hastalardan farklı olarak terapi hedeflerini basamak şeklinde küçük hedeflere bölerek daha çok motivasyon sağlamayı amaçlar. Aynı zamanda sözel ifadelerde zorluk yaşayan çocukların ifadelerini zenginleştirmek, duygularını ve düşüncelerini ifade etmelerini kolaylaştırmak için farklı materyallerde kullanabilir. (Resim, oyuncak vb.)

Çocuklarda EMDR tedavisi hangi sorunlarda kullanılır?

EMDR terapisi çocuklarda fobilerde, sınav kaygısında, tiklerde, uyku bozukluklarında, kardeş kavgalarının artmasında, okul başarısında düşmede, dikkat bozulmalarında oldukça olumlu işlemektedir.

Çocuk ve ergen terapilerinden sonra yapılan araştırmaların sonuçlara bakıldığında oldukça olumlu değişimler sağladığı gözlemlenmektedir. Yine gözlemlenen başka bir sonuç ise çocuklar, EMDR terapisi sürecinde korkuları ile başa çıkmada yardımcı olacak kendilerine özgü bir yöntem geliştirmelerine yardımcı olmuştur.

EMDR tedavisi ilaçla birlikte kullanılır mı?

Evet, danışan doktorunun verdiği ilaçları kullanırken aynı zamanda EMDR Terapisine de katılabilir.
EMDR’nin etkinliğini kabul eden uluslararası sağlık kuruluşları hangileridir?

• Dünya Sağlık Örgütü (WHO, World Health Organization)
• Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı (United Kingdom Department of Health)
• Amerikan Psikiyatri Birliği (APA, American Psychiatric Association)
• Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları Birliği (International Society for Traumatic Stress Studies)
• Amerika Savaş Gazileri Bakanlığı (U.S. Department of Veterans Affairs)
• Amerika Savunma Bakanlığı (U. S. Department of Defense)
• Ulusal İsrail Akıl Sağlığı Kurulu (Israeli National Council for Mental Health)
• Türkiye Psikiyatri Derneği

EMDR Terapisinin Faydaları nelerdir?

• EMDR terapisi kısa sürede sonuç veren, sorunu kaynağından çözdüğü için kalıcı etki sağlar. Kişinin sorununu çözdüğü gibi gelecekle de çalıştığı için yaşam kalitesini arttırır.
• Bir ya da birkaç korkunuzu aşmanızı sağlar.
• EMDR, olaylara/durumlara farklı bir perspektiften görmenizi sağlar.
• Uzun süredir kayıp olan anılarınızı geri getirir.
• EMDR beyninizdeki nöronları etkiler ve geçmişteki anıları geri getirmenizi sağlar. Uzun zamandır unutulmuş küçük ayrıntıları hatırlayarak, çocukluk evinizde tekrar yürüdüğünüzü hayal ettirir.
• Geçmişteki duyguları hissetmenizi ve onlarla baş etmenizi sağlar.
• EMDR, geçmişte tam olarak işlenmemiş olan düşünce ve duygularınızı kabul etmenize yardımcı olur.
• İlişkileriniz değiştirir, geliştirir.
• EMDR, geçmişiniz ve günümüzdeki sorunları temizlemenize yardımcı olurken, çevrenizdeki insanlarla ilişkilerinize odaklanmak için daha çok enerjiniz olur. Terapi sonrasında başkalarıyla güvenli ilişkiler kurmanızı sağlar.
• Geçmişinizi geride bırakabileceğinizi gösterir.
• Özellikle travma söz konusu olduğunda, EMDR travmatik, kötü anıları normal, günlük anılara dönüştürüp, kabul etmenizi sağlar. EMDR tedavisi, hayatınızı çok olumlu ve kalıcı bir şekilde değiştirmenize yardımcı olur.

EMDR Terapisinin yan etkileri var mıdır?

EMDR Terapinin herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. Hastanın bilinçli olduğu bir terapi sürecidir. EMDR kısa süreli geçici bir baş ağrısı, baş dönmesi yapabilir. EMDR terapisinde de psikolojik büyüme ve gelişme için taşlar kontrollü bir şekilde yerinden oynatılır, kişi konfor alanından çıkarılır ve usulca yaşam alanını genişletecek öğrenme alanına ulaştırılır. Bunun verdiği kontrol edilebilir bir sıkıntı olur ancak bu hiçbir zaman kişinin daha da kötüleşmesine ve tehlikeye girmesine sebep olacak boyutta değildir.