Öğrenilmiş Çaresizlik

Kazanılmış başarısızlık sendromu veya öğrenilmiş çaresizlik sendromu, kişinin göstermiş olduğu tepkilerin sonuca ulaşmaması durumunda, sonucu değiştiremeyeceğine karşı oluşan inanç ile gelen bir ruh hali durumudur. Kişi eğer çok sayıda başarısızlık yaşadıysa; tekrar denese de, nasıl olsa olayların kontrolünün kendisinde olmadığını, başarıya ulaşamayacağını düşünerek adım atmaz.
İnsan hayatında çaresiz kalınan durumlar olması doğaldır. Belli konularda çözüm üretmek güçtür ya da kişi çaresiz kalabilir. Ancak öğrenilmiş çaresizlikte; gerçekten çaresiz olmadığımız halde çaresiz olduğumuzu zannederek, çözmek için bir şey yapmayarak başarısızlığı baştan kabul ederiz.
Öğrenilmiş çaresizlik nasıl anlaşılır?
- Kişi yaşamaya karşı hevesini kaybetmeye başlar. Sadece mecburi olduğu işleri yapar.
- Düşünme ve algısında zayıflama olur.
- Kişide özgüven eksikliği vardır.
- Fizyolojik veya psikolojik olarak acıyı kabullenmeye başlarlar.
Öğrenilmiş çaresizliğin nedenleri nelerdir?
- Sürekli aşağılanmaya maruz kalınması
- İnsanlara olan güven kaybı
- Olumsuz çevre koşulları
- Travma, depresyon gibi psikolojik sorunlarının olması
- Stresli ev ya da iş ortamı
Öğrenilmiş çaresizlikle baş etmek adına ne yapılmalıdır?
- “Yine yapamadın” vb. suçlayıcı eleştiriler yapılmamalı.
- Kişiye altından kalkamayacağı görevler verilmemeli
- Motive olması ve kendini başarılı hissetmesi sağlanmalı
- Kişinin başarısı takdir edilmeli
En önemli noktalardan biride; öğrenilmiş çaresizliktekötü olayların birleşmesiyle kişi sosyal hayata çıkamamaya kadar gidiyor ve kişi sonunda sosyal fobiye sahip olabiliyor.
Siz ya da çevrenizde birisinin öğrenilmiş çaresizlik yaşadığını düşünüyorsanız, o zaman mutlaka bir psikoterapi desteği alınması gerektiği unutulmamalıdır.
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Nedir?
- Anlamsızlık Duygusu Nedir?
- Sizin Fobiniz Hangisi?
- Şizofreni Hastalığı ve Belirtileri
- Kararsızlık Nedir? Nedenleri Nelerdir?
- Doku-n-a-ma-ma-k
- Stres İle Baş Etmenin Yolları
- Bipolar Bozukluk Nedir? Genetik Midir?
- Stresle Başa Çıkmak İçin Zaman Yönetimi
- Aldatma Psikolojisi
- EMDR Size Ne Fayda Sağlar?
- EMDR Terapisi İle Depresyondan Kurtulmak Mümkün
- Panik Atak
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve EMDR Terapi
- Kıskançlığı Yenme Yolları
- Bağımlılık ve Psikolojik Boyutları
- Deprem Korkusu Nedir? Nasıl Geçer?
- Sınav Kaygısı ve Kaygıyı Silmek
- Obsesif – Kompulsif Bozukluk Kaderiniz Değil
- Stres Aslında Nedir?
- Mutsuzluk Hissi ve Psikoloji
- Depresyonlulaştırmadıklarımızdan mısınız?
- Seni Sen Yapan, Duygular
- Yardım İlişkisi
- Anksiyete Çağı ve Anksiyete ile Başa Çıkma